Η γυναικεία ενδυνάμωση δεν είναι απλώς μια ακόμα προέκταση του φεμινισμού ή ένας τρόπος να μειωθεί −γιατί η εξάλειψη δυστυχώς αργεί− η ανισότητα των γυναικών απέναντι στους άντρες. Είναι η αυτονόητη και αβίαστη προσπάθεια μεταξύ των γυναικών να στηρίζουν η μια την άλλη, να αλληλοεμπνέονται και να θέτουν ένα παράδειγμα ζωής προς μίμηση. Εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο έχουν αφήσει και συνεχίζουν να αφήνουν το δικό τους κομμάτι σε αυτό το ατέλειωτο παζλ που συνεχώς −ευτυχώς− παίρνει όλο και μεγαλύτερη και ισχυρότερη μορφή. Γυναίκες που ήταν μπροστά από την εποχή τους, που εκδιώχθηκαν ή βασανίστηκαν για τις ιδέες τους ή την αντίδραση σε επιβληθείσες ιδέες, που πάλεψαν κυριολεκτικά μέχρι θανάτου για τα δικαιώματα τους, άφησαν στις επόμενες γενιές την πιο σπουδαία παρακαταθήκη: την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
TEXT: JOVANNA VLACHAVA
ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ
Επιστήμονες, συγγραφείς, σκηνοθέτιδες, ακτιβίστριες, καλλιτέχνες, πολιτικοί, σχεδιάστριες μόδας, όλες αυτές οι γυναίκες που υπήρξαν πρωτοπόρες για την εποχή τους έθεσαν τις βάσεις για όλες εμάς.
Πρόσωπα όπως η Αμέλια Έρχαρτ −η καινοτόμος αεροπόρος και η πρώτη γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό Ωκεανό− η Φρίντα Κάλο, η Σέλια Κρουζ −η Κουβανή τραγουδίστρια που έζησε αυτοεξόριστη για τις πολιτικές της πεποιθήσεις−, η Σιμόν ντε Μποβουάρ, η Μαλάλα Γιουσαφζάι −που έλαβε Νόμπελ Ειρήνης για τη μάχη της απέναντι στο δικαίωμα στην εκπαίδευση− και η Μελίνα Μερκούρη −η οποία μέχρι το τέλος της ζωής της υπερασπιζόταν τη χώρα μας στο εξωτερικό− είναι μερικές μόνο από τις γυναίκες που έχουν αναγνωριστεί για την επιρροή τους στην παγκόσμια ιστορία. Άλλαξαν για πάντα τον κόσμο, έγιναν διεθνή σύμβολα γυναικείας χειραφέτησης, δυναμισμού και συνέβαλαν στη γυναικεία ενδυνάμωση, όπως αυτή ορίζεται σήμερα.
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΗΡΩΪΔΕΣ
Στις πιο σύγχρονες ηρωΐδες −μια λίστα που στην πραγματικότητα δεν τελειώνει ποτέ− έχουν προστεθεί η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, η Μαίρη Κατράντζου, η Κατερίνα Βρανά, η Μισέλ Ομπάμα, η βασίλισσα Ελισάβετ, η πριγκίπισσα Νταϊάνα, η Σαρλίζ Θερόν −που μετά τη δολοφονία του αλκοολικού πάτερα της με τη βοήθεια της μητέρας της έφυγε από τη Νότια Αφρική και έγινε η σταρ που ξέρουμε−, η Ρίτα Μορένο −η πρώτη Λατίνα ηθοποιός σε ένα Χόλιγουντ της δεκαετίας του 1950, η σκηνοθέτης Γκρέτα Γκέργουιγκ που έδωσε νέα πνοή στο στερεότυπο της κούκλας Barbie, η Γουόρις Ντίρι, το μοντέλο από τη Σομαλία που υπήρξε από τις πρώτες γυναίκες που βρήκαν το θάρρος να μιλήσουν για το φρικαλέο έθιμο της κλειτοριδεκτομής, την οποία είχε υποστεί κι εκείνη όταν ήταν μόλις πέντε ετών, καθώς και αμέτρητες ακόμα γυναίκες της σύγχρονης βιομηχανίας του θεάματος, επηρεάζουν με το παράδειγμά τους όλες τις γυναίκες που ήρθαν και θα έρθουν μετά από αυτές…
Συνήθως λόγω της προβολής τους, αλλά και μέσα από τις προσωπικές τους ιστορίες και το έργο τους, αυτές οι γυναίκες μέχρι και σήμερα είτε κατέχουν κάποια θέση ισχύος είτε βρίσκονται μπροστά από τα φώτα. Τις περισσότερες φορές, αυτές οι γυναίκες διηγούνται δύσκολες καταστάσεις, τραυματικές εμπειρίες, πράγματα που οι περισσότεροι δεν μπορούμε καν να αντιληφθούμε και το μόνο που έχουμε είναι απεριόριστο θαυμασμό και σεβασμό για εκείνες.
Η ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ
Τη γυναικεία ενδυνάμωση, ωστόσο, μπορεί να την προάγει και κάποιος εντελώς ιδιωτικά και αθόρυβα, κάτι που αν συνέβαινε περισσότερο πιθανώς όλα να ήταν αλλιώς. Υπάρχουν αμέτρητα άρθρα, σεμινάρια, βίντεο με motivational speeches μέχρι και tutorials σε «πέντε εύκολα βήματα» για το πώς να γίνεις μια empowered γυναίκα. Αλλά κακά τα ψέμματα, αυτό δεν είναι κάτι που μαθαίνεται. Σίγουρα αναπτύσσεται ως ιδέα μέσα σου από τα σωστά ερεθίσματα και με τις κατάλληλες επιρροές ή γυναίκες-πρότυπα στη ζωή σου, αλλά η ουσιαστική ενδυνάμωση έρχεται από την ατομική καλλιέργεια και την αναγνώριση της αξίας, της δύναμης, καθώς και της δυναμικής σου, ώστε να στέκεσαι στιβαρότερα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Και έπειτα μπορείς αυτή τη δύναμη να προσπαθήσεις να την εμφυσήσεις και σε άλλες γυναίκες.
Η γυναικεία ενδυνάμωση μπορεί να αφορά όλες τις γυναίκες στη μεταξύ τους σχέση, στην ουσία, όμως, είναι μια προσωπική και πολύ κοπιαστική υπόθεση. Και ξεκινάει από την πρώτη στιγμή που ένα κορίτσι θα έρθει στον κόσμο και θα οριστεί βιολογικά και κοινωνικά ως θηλυκό. Ανάλογα με τον τόπο, τις συνθήκες, το περιβάλλον και τη χρονική περίοδο που γεννιέται αυτό το κορίτσι, η καλλιέργεια της γυναικείας ενδυνάμωσης είναι από γόνιμη έως και σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Φυσικά, σε πολλές περιπτώσεις ήταν ακριβώς αυτές οι δυσχερείς συνθήκες που έκαναν κάποιες γυναίκες μεγαλώνοντας να μάχονται για την ενδυνάμωση. Σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης, που ευτυχώς πια έρχονται όλο και συχνότερα στο φως, ενεργοποίησαν το παγκόσμιο κίνημα του #MeToo. Η περίοδος της πανδημίας έφερε τις γυναίκες αντιμέτωπες με ένα νέο κύμα ακραίας πατριαρχίας, στην οποία πλέον όλο και περισσότερες γυναίκες αντιδρούν και υπερασπίζονται ακόμα πιο σθεναρά τον εαυτό τους.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ-ΣΥΜΒΟΛΑ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ
Δυστυχώς η γυναικεία ενδυνάμωση από μόνη της δεν φέρνει την ισότητα μεταξύ των φύλων. Είναι το πρώτο βήμα για να σταματήσει ο εξ΄ αρχής άνισος αγώνας ταχύτητας που κάνει μια γυναίκα απέναντι σε έναν άντρα σε επαγγελματικό επίπεδο ή να μειωθεί το κοινωνικό άγχος και η πίεση που ασκείται σε μια γυναίκα για μια επιτυχημένη καριέρα ταυτόχρονα με την οικογενειακή αποκατάσταση και τεκνοποίηση.
Η έννοια της γυναικείας ενδυνάμωσης δεν είναι απλώς μια τάση της εποχής μας, αλλά ένα κίνημα που με τα χρόνια δυναμώνει τις γυναίκες και τις απαλλάσσει από τα κοινωνικά και φυλετικά στερεότυπα που τις έκαναν να μεγαλώσουν σε έναν περιορισμένο κόσμο με περιορισμένα όνειρα.
Η γυναικεία ενδυνάμωση είναι το μέσο κάθε γυναίκας να καταλάβει ότι και για εκείνη, όπως και για κάθε άτομο, τα όρια της είναι ανεξάντλητα και ότι μπορεί να καταφέρει ο,τιδήποτε θελήσει. Η φωνή των γυναικών ακούγεται και μέσα από τα πρόσωπα γυναικών-συμβόλων κάθε εποχής μετουσιώνεται σε κάτι απτό, σε ένα success story που εμπνέει ακόμα περισσότερες γυναίκες να συνεχίσουν να δημιουργούν και να εμπνέουν και εκείνες με τη σειρά τους.
